انار
اناریان
انار (Punica) سردهای کوچک از اناریان درختی کوچک یا درختچهای بارده و خزاندار است که مهمترین گونه این سرده انار معمولی است؛ گونه دیگر آن بومی جزیره سوکوتراست با گلهایی به رنگ صورتی و میوهای با طعم ترشتر از انار معمولی.
اناریان
اناریان (Punicaceae) تیرهای از موردسانان است با یک سرده و دو گونه و برگهای ساده با آرایش مارپیچی و بدون گوشواره (stipule) که گلهای آنها به صورت پیرامادگی (perigynous) است با پنج تا هشت کاسبرگ و گلبرگ و شمار فراوانی پرچم و برچه که به نهنج چسبیدهاند؛ میوه آنها که در زیر کاسهای پایا قرار دارد دارای پوست چرمی و تعداد زیادی دانه و برگهای گوشتی است.
انار
اَنار (نام علمی: Punica granatum) یکی از میوههای درختی است که دانههایی اغلب قرمز، و گاهی سفید، و یا به رنگهایی بین آن دو دارد. رنگ پوست آن نیز اغلب قرمز و گاه سیاه و یا تقریباً زرد است.
انار بومی مناطق شرق ایران تا کوههای هیمالیا در شمال هند است و یکی از اولین گیاهان اهلی شدهاست. ایران با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن انار، بزرگترین تولیدکنندهٔ انار در دنیا بوده و هندوستان دومین کشور تولید کنندهاست.
در ایران، شهرستانهای ساوه، نیریز و فردوس بهترتیب بزرگترین تولیدکنندگان انار هستند.انار در رنگهای مختلف از سفید تا سیاه وجود دارد. انار تقریباً در هر آب و هوایی و هرگونه خاکی میتواند رشد کند و میوه دهد، ولی آب زیاد در زمان رسیدن میوه باعث ترک خوردن آن میوه میشود. انار، گرمای زیاد با باد خشک و سرمای تا ۱۰- درجه سانتی گراد را میتواند تحمل کند.
محصولات
از میوهٔ انار، آب انار، رب انار، لواشک انار و مربای انار تهیه میشود. از پوست انار برای تهیه رنگهای سنتی استفاده میشود، از برگ آن نیز سابق بر این استفاده میکردند. همچنین از پوست انار برای دباغی کردن پوست و از گل انار برای برخی مصارف دیگر استفاده میگردد. جوشانده که از جوشاندن پوست انار در اب بدست می اید برای مشکل گوارشی و گلو درد دارو گیاهی محسوب می شود
در فرهنگ
«جاودانان» یا گارد جاویدان، سربازان برگزیده ایران باستان، نیزههایی به شکل انار داشتند.
در قرآن، سه بار از این میوه نام برده شدهاست. (در سوره الرحمن از آن به عنوان میوه بهشتی یاد شدهاست.)
رنگی که به این میوه تشبیه شده است }
از سال ۱۳۸۸، در اواخر مهر ماه هر سال، جشنواره انار در روستای مردانقم برگزار میشود.
جاذبه اصلی این جشنواره اجرای موسیقی عاشقی توسط عاشقهای معروف منطقه ارسباران است.همچنین در روستای تنگ طه شهرستان داراب در اواسط شهریور ماه جشنواره انار برگزار می گردد .
خواص درمانی
انار سرشار از آنتی اکسیدان بوده (حدوداً به اندازه چای سبز) و دارای مقادیر زیادی ویتامین C و پتاسیم میباشد و هرچند تحقیقات علمی کامل تر و بیشتری لازم است، اما طبق بعضی از تحقیقات ممکن است فواید درمانی زیر را بدنبال داشته باشد:کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
کاهش خطر سرطان، بخصوص سرطان پروستات و پسطانکاهش کلسترول خونجلوگیری از آسیب دیدن سلولهاکمک به سلامت لثهها
آب انار
آب انار یکی از فراوردههای میوه انار است.
خواص
آب انار برای پیشگیری از سرطان مفید است، سلامت قلب را بهبود میبخشد و حتی میتواند توان جنسی را تقویت کند. همچنین میتواند چربیهای اطراف معده و شکم را در زنان و مردان چاق کاهش دهد و مقدار اسید چرب موجود در خون موسوم به اسید چرب «NEFA» را کاهش دهد.نوشیدن روزانه آب انار میتواند با پایین آوردن فشار خون و کاهش میزان هورمون استرس، تنشها و استرسهای کارمندان را در محل کار کمتر کند.
رب انار
رب انار که به عنوان چاشنی غذا و افزودنی استفاده میشود، از جوشاندن و غلیظ کردن آب انار به دست میآید.این ماده در تهیه غذاهایی مانند فسنجان، اکبر جوجه و شامیکباب لرستانی کاربرد دارد.برای تهیه رب انار اگر دانههای انار تحت فشار بیش از حد قرار گیرند، آب انار تلخ میشود. در روش سنتی تولید رب انار در ایران، پس از آبگیری انار، آب آن را در ظرفهای مسی ریخته و ساعتها میجوشاندند تا به غلظت عسلبرسد. امروه رب انار به روش صنعتی نیز تهیه میشود و مدت زمان گرما دادن آب انار در این روش کمتر از روش سنتی است.
لواشک
لواشک یک خوراکی ایرانی است که از شیرهٔ غلیظشده و قوامآمدهٔ میوههایی همچون آلوچه،زردآلو ،آلو، قیسی کیوی و امثال آن تهیه میکنند و همچون لواش آن را پهن و نازک میکنند تا خشک شود.
لواشک در واقع نوعی عصارهٔ گرفتهشده از میوههاست که متخصصان تغذیه به آن «اکستراکت[کنسانتره]» میگویند و در زبان عربی موسوم به «قمر الدین» است و با خشک کردن به دست میآید. خشک کردن از سادهترین و متداولترین روشهای نگهداری مواد غذایی است که عمری به اندازهٔ تمدن بشر دارد و امروزه در کشورهای مختلف به شکلهای گوناگون از روشهای سنتی تا الگوهای صنعتی برای خشک کردن بکار میرود. امروزه با توجه به توسعه صنایع غذایی روشهای تهیه لواشک هم تحول یافت و نمونههای نوین این محصول با نظارت بهداشتی به بازار عرضه میشود.
سرطان
سَرَطان یا چَنگارتقسیم نامتقارن سلولهای بدن. سلولهای سرطانی از سازوکارهای عادی تقسیم و رشد سلولها جدا میافتند. علت دقیق این پدیده نامشخص است ولی احتمال دارد عوامل ژنتیکی یا مواردی که موجب اختلال در فعالیت سلولها میشوند در هسته سلول اشکال وارد کنند، مانند مواد رادیو اکتیو، مواد شیمیایی و سمی یا تابش بیش از حد اشعههایی مانند نور آفتاب
در یک جاندار سالم، همیشه بین میزان تقسیم سلول، مرگ طبیعی سلولی و تمایز، یک تعادل وجود دارد.
سرطان شامل همه انواع تومورهای بدخیم میشود
که در پزشکی آنها را بیشتر با نام نئوپلاسم میشناسند.
احتمال بروز سرطان در سنین مختلف وجود دارد ولی احتمال بروز سرطان با افزایش سن زیاد میشود
سرطان باعث ۱۳٪ مرگها استبر طبق گزارش انجمن بهداشت آمریکا ۷٫۶ میلیون نفر بر اثر سرطان و در سال ۲۰۰۷ مردهاند
سرطان تنها ویژه انسان نیست و همه جانوران و گیاهان پرسلولی نیز ممکن است به سرطان دچار شوند. سرطان بیماری پیش رونده است.
تفاوتهای بارزی در میزان وقوع و مرگ و میر ناشی از انواع سرطان در سرتاسر دنیا وجود دارد. برای مثال میزان مرگ ناشی از سرطان معده در ژاپن ۷ تا ۸ برابر آمریکا است درمقابل میزان مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در آمریکا کمی بیش از ۲ برابر ژاپن است. مرگ و میر ناشی از سرطان پوست که بسشتر به علت ملانوم بدخیم میباشد در نیوزلند ۶ برابر شایع تر ایسلند است که مهمترین علت آن تفاوت در معرض نور خورشید قرار گرفتن (یا نقص لایه ازن) میباشد.
اکثر سرطانهای تخمدان از یک سلول منفرد طی تجمع اختلالات ژنتیکی و اپی ژنتیکی ایجاد میگردد. این اختلالات باعث عدم کنترل بر تقسیمات سلولی، ناپایداری ژنتیکی، مقاومت به آپوپتوز، نامیرایی، قابلیت تهاجم یافتن، متاستاز و رگ زائی، مهار آپوپتوز و در نهایت باعث نامیرایی سلولهای سرطانی میشود.
دخانیات: مصرف دخانیات در ایجاد سرطان در مجاری تنفسی نقش اساسی دارد. ۹۰٪
ابتلا به سرطان ریه به دلیل کشیدن سیگار رخ میدهد. سیگار کشیدن مهمترین عامل محیطی منفرد در وقوع مرگ زودرس در آمریگا میباشد.
مواد غذایی: مصرف الکل در ابتلا به سرطانهای دهان (به غیر از لب)، حنجره، مری و به دلیل ایجاد سیروز الکلی احتمال بروز سرطان کبد را بالا میبرد. مصرف قند در طول دوره درمان سرطان ممنوع است زیرا سلولهای سرطانی با مصرف قند میتواند بهتر بافتهای دیگر بدن را آلوده کنند. معنی این حرف این است که سلول سرطانی با مصرف قند قوی تر می شودو باسرعت بالاتری تکثیر میشوند. توضیح ساده آن این است که سلول سرطانی دارای ۹۴گیرنده قند است ولی سلول بدن دارای ۴ گیرنده است وهر مولکول قندی را که ببیند جذب میکند و بزرگتر میشود.
پرتوها: برخی از پرتوها همچون پرتوهای فرابنفش خورشید موجب سرطانهایی چون سرطان پوست میشوند.
عفونتهای باکتریایی و یا ویروسی: برخی سرطانها همچون سرطان گردن رحم به علت عفونتهای ویروسی (ویروس پاپیلومای انسانی) بروز میکنند.
عوامل ژنتیکی
وجود سابقه سرطان بین اعضای نزدیک خانواده احتمال دچار شدن به سرطان را افزایش میدهد. وجود جهش در برخی ژنها (که به آنها آنکوژن و ژنهای سرکوبگر تومور میگویند، باعث بروز سرطان میشود.
ژندرمانی
در ژندرمانی سرطان از اولیگونوکلئوتیدها استفاده میشود. نمونهای از این روش برای جلوگیری از ساخته شدن پروتئین پیجیپی برای خارج نشدن داروهای ضدّسرطان از سلولها میباشد.
عوامل ایمنولوژیک (ایمنی)
نارسایی مکانیسم ایمنی طبیعی بدن عاملی مستعد کننده در ایجاد سرطان ریه شناخته شدهاست.
سن
افزایش سن احتمال دچار شدن به برخی سرطانها را به شدت افزایش میدهد. اغلب سرطانها در سنین حدود ۵۵ سال یا بیشتر از آن رخ میدهند. سرطان یکی از علتهای اصلی مرگ در میان زنان ۴۰ تا ۷۹ سال و مردان ۶۰ تا ۷۶ سال است. سرطان کودکان کمتر از ۱۵ سال را نیز دچار میکند. سرطان علت بیش از ۱۰ درصد موارد مرگ و میر در این گروه سنی در آمریکا میباشد. لوسمی حاد (نوعی سرطان خون) و سرطانهای دستگاه عصبی مرکزی حدود ۶۰ درصد مرگ و میرها را در این سن باعث میشوند
انواع سرطان
سرطانها به دو دسته سارکومها و کارسینومها تقسیم میشوند
گسترش سرطان
سرطان به سه طریق به شرح زیر در بدن گسترش مییابد:
از طریق بافت: سرطان به بافت نرمال مجاور حمله میکند.
از طریق دستگاه لنفاوی: سرطان به دستگاه لنفاوی حمله میکند و در عروق لنفاوی حرکت مینماید و به دیگر نقاط بدن میرسد.
از طریق خون: سرطان به سیاهرگها و مویرگها حمله میکند و همراه خون به دیگر نقاط بدن میرسد.
هنگامیکه سلولهای سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا میشوند و همراه لنف یا خون به دیگر نقاط بدن میرسند، ممکن است توموری دیگر (ثانویه) تشکیل شود. این فرایند را متاستاز مینامند. تومور ثانویه (متاستازی) از همان نوع تومور اولیه است. بهعنوان مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها گسترش یابد، سلولهای سرطانی در استخوان در واقع سلولهای سرطان پستان هستند، و بیمای سرطان متاستازی پستان است و سرطان استخوان نمیباشد.
پیشگیری
برخی از روشهای کلی مانند عدم استعمال دخانیات، مصرف غذای سالم، پرهیز از عوامل تراتوژن (برخی مواد شیمیایی صنعتی مانند آزبست، اشعه یونیزان مانند کار در رادیولوژی، نور آفتاب و...)، ورزش
و خودداری از رفتارهای پرخطر جنسیدر پیشگیری از سرطان موثرند.
روشهای درمان
روشهای اصلی درمان سرطان عبارتند از:
شیمی درمانی
پرتو درمانی
جراحی
ژن درمانی
آنتیانجیوجنسیس
تفکر مثبت
هایپرترمیا
درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک: که مشتمل بر بازسازی، تحریک، هدایت و تقویت سیستم طبیعی دفاعی بدن بیمار است و با بکارگیری آنتی بادی و هدایت سیستم دفاعی خود بیمار جهت مبارزه با سرطان روی میدهد. بکارگیری عواملی مانند اینترفرون، سلولهایی که فعالیت ضدتوموری مستقیم دارند، و پادتنهای تکتیره رشد سرطان را کاهش میدهد.
درمان فوتودینامیک (بکارگیری رنگ و نور): در این شیوه رنگ به داخل یک رگ تزریق و سپس در تمام بدن منتشر میشود. پس از چند روز، این رنگ تنها در سلولهای بدخیم باقی میماند. سپس نور قرمز رنگ لیزری به سلول تابانده میشود و رنگ درون سلول سرطانی این نور را جذب میکند. این امر منجر به واکنش فوتوشیمیایی که ویرانگر سلولها است میشود.
سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر: در برخی موارد ضایعه بدخیم سرطان ریه منجر به مسدود شدن خشکنای میشود. در چنین موردی پزشک با سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر راه عبور هوا را برای بیمار باز میکند. این روش به گونه کامل نمیتواند منجر به ازبین بردن ضایعه بدخیم شود ولی کمکی است جهت آسان شدن تنفس در بیمار.
فیزیوتراپی در سرطان
سرطان یک بیماری عمومی است و میتواند علائم بسیاری از بیماریهای دیگر را که سرطان نبستند تقلید کند و وقتی که تشخیص سرطان داده شد آنوقت هر چه در بیمار اتفاق میافتد به سرطان نسبت داده میشود. چه بسیار بیماریهایی که در سرطانی وجود داشته و قابل معالجه بوده است و در اتوپی تشخیص داده شده است و اصولاً علت مرگ عوارض غیر قابل درمان نبوده است. باید به این گونه بیماریهای همراه توجه دقیق داشت درمان این عوارض گاهی سبب شده که بیمار مدتها زندگی راحتی داشته باشد. تشخیص به موقع این گونه عوارض کمک فوقالعادهای به بیمار میکند.
عوارض بیوشیمی سرطان: هیپرکلسمی، هیپوکلسمی، هیپوناترمی، کمبود پتاسیم، زیاد بودن پتاسیم، بالا بودن اسید اوریک، هیپر تیروئیدیسم، هیپرلپیدمی، هیپوگلیسمی، بالا رفتن آمیلاز سرم، اختلالات تغذیه و آب و الکترولیت
عوارض بالینی سرطان: سیستم قلب و عروق، سیستم تنفسی، سیستم ادراری، ضعف عضلانی، درد شدید، استئوپروز
عوارض جراحی در سرطان:برحسب محل جراحی این عوارض بسیار متنوع و متفاوت است.
عوارض شیمی درمانی، دارو درمانی و رادیو تراپی در سرطان:عوارض گوارشی، استئوپروز،، آتروفی عضلانی و عوارض دیگر
فیزیوتراپیست:دارای دانش فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت، دید کلی نگر(Holistic)، همچنین قابلیت بکار گیری درمانهای غیر دارویی و برنامه ریزی توانبخشی است که این مجموعه دانش فیزیوتراپی نامیده میشود.
اهداف فیزیوتراپی در سرطان:
کاهش عوارض بیماری سرطان
کاهش عوارض درمانهای سرطان
راهاندازی و متحرک نگاه داشتن بیمار (کاهش عوارض بستری)
حفظ استقلال بیمار
کاهش درد بیمار
فیزیوتراپی با متدلوژی خاص خود میتواند نقش مراقبتی و حمایتی مناسبی برای بیماران سرطانی بو جود آورد. یک اصل کلی در فیزیوتراپی سرطان این است:بیمار تا آخرین لحظه زندگی بروی پای خود بایستد.
نزاری ناشی از سرطان
بیماران سرطانی به طور شایع دچار از دست دادن شدید چربی بدن و توده بدون چربی بدن و به دنبال آن ضعف شدید، بیاشتهایی و کمخونی میشوند. این نشانگان تحلیلبرنده نزاری نامیده میشود. علت اصلی نَزاری سرطان مشخص نیست با این حال شکی نیست که نزاری به علت نیازهای تغذیهای تومور ایجاد نمیشود. پژوهشهای اخیر نشان میدهد که کاشکسی در نتیجه عواملی مثل سیتوکینهای تولید شده توسط تومور و میزبان در پاسخ به تومور به وجود میآید.
آخرین پژوهشها
پژوهشگران پزشکی میگویند سلولهای داسیشکل ممکن است در اثر کمبودشان در خون، مجبور شوند که به سلولهای سرطانی تمورهایی که در برابر درمان مقاومت میکنند، حمله کنند. این سیستم روشی نو برای درمان سرطان گزارش شده است.
استفاده از نانو روباتها جهت درمان سرطان
با شکل گیری نانوتکنولوژی امیدها برای درمان سرطان بیشتر شد، از آنجا که نانو ذرات از سلولهای بدن کوچکتر هستند میتوان این نوید را داد که در آینده نزدیک روباتهای نانومتری ای ساخته شوند که بتوانند در نابودسازی سلولهای سرطانی و تومورهای مغزی کمنک شایانی نمایند و بیشتر سرطانهای رایج را از بین ببرند، این نوع روش درمان هیچ گونه عوارض جانبی نخواهد داشت و دقیقا با مکانیزم سلولهای دفاعی بدن فعالیت میکنند و میتوان انها را سلولهای مصنوعی نیز نامید، در حال حاضر پروژهای تحت عنوان نانوپردازنده (nanoprocessor) وظیفه تحقیق روی این روباتها را بر عهده گرفته است.
آمارها در ایران
محمداسماعیل اکبری، رییس مرکز تحقیقات سرطان ایران در تیرماه سال ۱۳۹۳ هجریشمسی گفت: ایران تقریبا بالاترین رشد سرطان را در جهان دارد. در ادامه گفتهشده سرطان معده، شایع ترین سرطان در مردان و سرطان پستان نیز شایع ترین سرطانها در زنان ایران شناخته شده است.
میوه
در گیاهشناسی به نهنج وتخمدان رسیده یک گیاه گلدار، میوه میگویند. میوهها خود معمولاً تخم گونه خود را نیز در دل دارند.
هنگامی که در آشپزی بحث از میوه بهعنوان غذا میشود، این واژه معمولاً فقط به میوه گیاهانی گفته میشود که شیرین و گوشتدار هستند مانند آلو، سیب، پرتقال و... درحالیکه گروه بسیار زیادی از سبزیجات معمولی، مغزها و غلات، میوه گیاهان خود محسوب میشوند. میوههایی که معمولاً در آشپزی جزو میوهها به حساب نمیآیند عبارتاند از کدوها(مثل کدو و کدو حلوایی)، ذرت، سیب زمینی و فلفل سبز. اینها از نظر یک گیاه شناس میوه هستند اما عموماً در آشپزی جزو سبزیجات در نظر گرفته میشوند. گاهی نیز میوههای مربوط به آشپزی، از نظر گیاهشناسی جزو میوهها بشمار نمیآیند؛ مانند ریواس که در آن فقط برگ شیرین دمبرگ قابل خوردن است. همچنین بعضی از ادویهها مانند فلفل شیرین و جوز هندی، میوه هستند.
گاهی اوقات اصطلاح «میوه کاذب» در مورد یک میوه مثل انجیر یا یک ساختار گیاهی که شبیه میوهاست، اما از یک گل یا تعدادی گل حاصل نمیشود بکار میرود. بعضی از بازدانگان از قبیل گیاه سرخدار دارای آریلهای گوشتدار شبیه میوه هستند و تعدادی از ارسها، مخروطهای گوشتداری شبیه گیلاس دارند.
در بیشتر میوهها، گردهافشانی بخش مهمی از پرورش میوهاست و عدم دانش کافی در مورد گرده سازها و گرده افشانها میتواند به تولید محصولات ضعیف یا نامرغوب منجر شود. در تعداد کمی از گونهها فرایندی به نام بکرمیوهدهی (parthenocarpy) وجود دارد که درآن احتمال تولید میوه در غیاب گرده سازها / گرده افشانها وجود دارد؛ اینگونه میوهها بدون دانه هستند.
در دورههای بسیار قدیمِ کره زمین گیاهان میوهدار وجود نداشتند. در جریان تکامل گیاهان، برخی از گیاهان برای افزودن به شانس بقای نسل خود به مرور به دور دانههای خود موادی خوشمزه و جذاب برای جانوران ترشح کردند تا از این طریق جانوران را تشویق به خوردن دانهها و دفع آنها در نقاط دیگر بکنند. این امر به گسترش جغرافیایی گیاه و بقای آن کمک زیادی میکند. مواد جذابی که بهدور دانههای مختلف گیاهان ترشح شدند به مرور تشکیل انواع میوههای امروزی را دادند.
رشد و نمو میوه
بعد از باروری تخمک دراثر فرایندی به نام «گرده افشانی»، تخمدان شروع به رشد میکند. گلبرگها میافتند و تخمک درون دانه رشد میکند. سرانجام تخمدان (دربیشتر موارد به همراه سایر قسمتهای گل) ساختاری را حول دانه یا دانهها بوجود میآورد که میوه نامیده میشود. رشد میوه تا زمان بلوغ دانهها ادامه مییابد. در برخی از میوههای چند دانهای، مقدار رشد گوشت میوه متناسب با تعداد تخمکهای بارور شدهاست.
دیواره میوه که از دیواره تخمدان گل بوجود آمده پیرابر نامیده میشود. پیرابر اغلب بصورت دو یا سه لایه مجزا به نامهای برون بر(لایه خارجی)، میان بر (لایه میانی) و درون بر (لایه داخلی) جدایش یافتهاست. در بعضی از میوهها بویژه میوههای یکپارچه که از یک تخمدان همبند حاصل شدهاند، سایر قسمتهای گل (از قبیل آوند گل که شامل گلبرگها، کاسبرگها و پرچمها است) با تخمدان در آمیخته شده و با آن رشد میکنند. اگر بخشهای دیگر گل که به آنها اشاره شد قسمت مهمی در میوه باشند به آن میوه ثانوی میگویند. چون ممکن است سایر قسمتهای گل در ساختار میوه موثر باشند لذا برای فهم چگونگی شکل گیری یک میوه خاص، بررسی ساختار گل آن بسیار مهم است.
سیبها از نظر رشد و نمو و شکل بسیار متنوع هستند وهمین مسئله ایجاد یک نظام طبقه بندی که دربرگیرنده تمامی میوههای شناخته باشد را مشکل میسازد. بعلاوه به نظر میرسد که بسیاری از اصطلاحات در رابطه با دانهها و میوه به درستی بکار نرفتهاست و این واقعیتی است که درک واژگان را مشکل ساخته نموده. دانهها، تخمکهای رسیده هستند؛ میوهها، تخمدانها یا برچههای محتوی دانه هستند.این توضیح را میتوان به این دو تعریف افزود که در واژهشناسی مربوط به علم گیاهشناسی یک مغز نوعی میوهاست و واژه دیگری برای دانه نیست.
سه گروه کلی برای میوهها وجود دارد:
میوههای یکپارچه
میوههای فراهم
میوههای چند بخشی
میوههای یکپارچه
میوههای یکپارچه میتوانند خشک یا گوشتداربوده و حاصل رشد یک تخمدان ساده یا مرکب ولی با یک مادگی باشند. میوههای خشک ممکن است شکوفا(دارای دهانه برای بیرون فرستادن دانهها) ویا ناشکوفا (فاقد دهانه برای خارج کرده دانهها) باشند. انواع میوههای خشک و یکپارچه عبارتاند از (با مثال):
تخم برهه- (آلاله) پوشینه - جوز برزیل گندمه – گندم) شفت لیفدار- نارگیل فولیکول – (شیر گیاه) بنشن – (نخود، لوبیا، بادام زمینی) بنشن تک دانهای میوه مغزدار- گردو و فندق، راش، بلوط رخنده بر- هویج نیام خورجینی گوشک
میوههایی که در آنها بخشی یا تمام پیرابر (دیواره میوه) هنگام بلوغ گوشتداراست را میوههای گوشتدار یکپارچه مینامند. انواع میوههای یکپارچه گوشتدار عبارتاند از (با مثال):
توت - گوجه فرنگی، آوکادو شفت - آلو، گیلاس، هلو، زیتون توت کاذب - میوههای ثانوی موز، زغالاخته سیب گونه – میوههای ثانوی سیب، گلابی موز
میوههای فراهم
میوه فراهم از یک گل با تعداد زیادی مادگی بوجود میآید. نمونه آن تمشک است که میوههای یکپارچه اش را شفتک مینامند چون هر کدام از آنها شبیه یک شفت کوچکی است که به نهنج متصل میباشد. در برخی از میوههای خاردار (از قبیل سیاه سته) نهنج باریک و دراز بوده و بخشی از میوه رسیدهاست و سیاه سته را به میوهای ثانوی – فراهمی تبدیل میکند. توت فرنگی هم میوهای ثانوی – فراهمی محسوب میشود که تنها درآن، دانهها درون تخمهای برهنهای (یک تخمه) قرار دارند. در تمامی این نمونهها، میوه از یک گل مجزا با تعداد زیادی مادگی بوجود میآیند.
در بعضی از گیاهان مانند noni، گلها بصورت منظم سرتاسر ساقه تولید میشوند و امکان اینکه باهم نمونههایی از گل آوری، رویش میوه و رسیدن آن را ببینیم وجود دارد.
میوههای چندبخشی
میوه چند بخشی به میوهای گفته میشود که از یک خوشه گل بوجود آمده باشد (به نام گل آذین). هر گل یک میوه تولید میکند اما آنها بصورت یک مجموعه بالغ میشوند. مانندآناناس، انجیر خوراکی، توت، پرتقال اوسیج ودرخت نان.
مراحل گل آوری و رشد میوه در noni یا توت هندی (Morinda citrifolia) را میتوانید بر روی شاخهای مجزا مشاهده کنید. ابتدا شکوفایی گلهای سفید به نام سنبله بوجود میآید. بعد از باروری، هر گل به یک شفت تبدیل میگردد و هنگامیکه شفتها رشد کردند بصورت یک میوه گوشتدار چند بخشی به نام میوهپیوسته در هم ادغام میشوند.
انتشار دانه
میوهها سازههای گیاهی هستند که ظاهراً تغییراتشان به میزان زیادی با انتشار دانههایشان (پراکندگی نامیده میشود) در ارتباط است.
بعضی میوهها دارای لایههای بیرونی هستند که با خوشهها یا خارگویهایی پوشیده شده که مانع از خورده شدنشان توسط حیوانات شده ویا برای چسبیده به موی حیوانات و استفاده از آنها بهعنوان عامل انتشار کاربرد دارند.
سایر میوهها دراز و پهن میشوند بنابراین شبیه بال هواپیما یا ملخ بالگرد باریک میگردند. این همچنین یک سازوکار تکاملی برای افزایش دامنه انتشار به حساب میآید.
انار (Punica) سردهای کوچک از اناریان درختی کوچک یا درختچهای بارده و خزاندار است که مهمترین گونه این سرده انار معمولی است؛ گونه دیگر آن بومی جزیره سوکوتراست با گلهایی به رنگ صورتی و میوهای با طعم ترشتر از انار معمولی.
اناریان
اناریان (Punicaceae) تیرهای از موردسانان است با یک سرده و دو گونه و برگهای ساده با آرایش مارپیچی و بدون گوشواره (stipule) که گلهای آنها به صورت پیرامادگی (perigynous) است با پنج تا هشت کاسبرگ و گلبرگ و شمار فراوانی پرچم و برچه که به نهنج چسبیدهاند؛ میوه آنها که در زیر کاسهای پایا قرار دارد دارای پوست چرمی و تعداد زیادی دانه و برگهای گوشتی است.
انار
اَنار (نام علمی: Punica granatum) یکی از میوههای درختی است که دانههایی اغلب قرمز، و گاهی سفید، و یا به رنگهایی بین آن دو دارد. رنگ پوست آن نیز اغلب قرمز و گاه سیاه و یا تقریباً زرد است.
انار بومی مناطق شرق ایران تا کوههای هیمالیا در شمال هند است و یکی از اولین گیاهان اهلی شدهاست. ایران با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن انار، بزرگترین تولیدکنندهٔ انار در دنیا بوده و هندوستان دومین کشور تولید کنندهاست.
در ایران، شهرستانهای ساوه، نیریز و فردوس بهترتیب بزرگترین تولیدکنندگان انار هستند.انار در رنگهای مختلف از سفید تا سیاه وجود دارد. انار تقریباً در هر آب و هوایی و هرگونه خاکی میتواند رشد کند و میوه دهد، ولی آب زیاد در زمان رسیدن میوه باعث ترک خوردن آن میوه میشود. انار، گرمای زیاد با باد خشک و سرمای تا ۱۰- درجه سانتی گراد را میتواند تحمل کند.
محصولات
از میوهٔ انار، آب انار، رب انار، لواشک انار و مربای انار تهیه میشود. از پوست انار برای تهیه رنگهای سنتی استفاده میشود، از برگ آن نیز سابق بر این استفاده میکردند. همچنین از پوست انار برای دباغی کردن پوست و از گل انار برای برخی مصارف دیگر استفاده میگردد. جوشانده که از جوشاندن پوست انار در اب بدست می اید برای مشکل گوارشی و گلو درد دارو گیاهی محسوب می شود
در فرهنگ
«جاودانان» یا گارد جاویدان، سربازان برگزیده ایران باستان، نیزههایی به شکل انار داشتند.
در قرآن، سه بار از این میوه نام برده شدهاست. (در سوره الرحمن از آن به عنوان میوه بهشتی یاد شدهاست.)
رنگی که به این میوه تشبیه شده است }
از سال ۱۳۸۸، در اواخر مهر ماه هر سال، جشنواره انار در روستای مردانقم برگزار میشود.
جاذبه اصلی این جشنواره اجرای موسیقی عاشقی توسط عاشقهای معروف منطقه ارسباران است.همچنین در روستای تنگ طه شهرستان داراب در اواسط شهریور ماه جشنواره انار برگزار می گردد .
خواص درمانی
انار سرشار از آنتی اکسیدان بوده (حدوداً به اندازه چای سبز) و دارای مقادیر زیادی ویتامین C و پتاسیم میباشد و هرچند تحقیقات علمی کامل تر و بیشتری لازم است، اما طبق بعضی از تحقیقات ممکن است فواید درمانی زیر را بدنبال داشته باشد:کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
کاهش خطر سرطان، بخصوص سرطان پروستات و پسطانکاهش کلسترول خونجلوگیری از آسیب دیدن سلولهاکمک به سلامت لثهها
آب انار
آب انار یکی از فراوردههای میوه انار است.
خواص
آب انار برای پیشگیری از سرطان مفید است، سلامت قلب را بهبود میبخشد و حتی میتواند توان جنسی را تقویت کند. همچنین میتواند چربیهای اطراف معده و شکم را در زنان و مردان چاق کاهش دهد و مقدار اسید چرب موجود در خون موسوم به اسید چرب «NEFA» را کاهش دهد.نوشیدن روزانه آب انار میتواند با پایین آوردن فشار خون و کاهش میزان هورمون استرس، تنشها و استرسهای کارمندان را در محل کار کمتر کند.
رب انار
رب انار که به عنوان چاشنی غذا و افزودنی استفاده میشود، از جوشاندن و غلیظ کردن آب انار به دست میآید.این ماده در تهیه غذاهایی مانند فسنجان، اکبر جوجه و شامیکباب لرستانی کاربرد دارد.برای تهیه رب انار اگر دانههای انار تحت فشار بیش از حد قرار گیرند، آب انار تلخ میشود. در روش سنتی تولید رب انار در ایران، پس از آبگیری انار، آب آن را در ظرفهای مسی ریخته و ساعتها میجوشاندند تا به غلظت عسلبرسد. امروه رب انار به روش صنعتی نیز تهیه میشود و مدت زمان گرما دادن آب انار در این روش کمتر از روش سنتی است.
لواشک
لواشک یک خوراکی ایرانی است که از شیرهٔ غلیظشده و قوامآمدهٔ میوههایی همچون آلوچه،زردآلو ،آلو، قیسی کیوی و امثال آن تهیه میکنند و همچون لواش آن را پهن و نازک میکنند تا خشک شود.
لواشک در واقع نوعی عصارهٔ گرفتهشده از میوههاست که متخصصان تغذیه به آن «اکستراکت[کنسانتره]» میگویند و در زبان عربی موسوم به «قمر الدین» است و با خشک کردن به دست میآید. خشک کردن از سادهترین و متداولترین روشهای نگهداری مواد غذایی است که عمری به اندازهٔ تمدن بشر دارد و امروزه در کشورهای مختلف به شکلهای گوناگون از روشهای سنتی تا الگوهای صنعتی برای خشک کردن بکار میرود. امروزه با توجه به توسعه صنایع غذایی روشهای تهیه لواشک هم تحول یافت و نمونههای نوین این محصول با نظارت بهداشتی به بازار عرضه میشود.
سرطان
سَرَطان یا چَنگارتقسیم نامتقارن سلولهای بدن. سلولهای سرطانی از سازوکارهای عادی تقسیم و رشد سلولها جدا میافتند. علت دقیق این پدیده نامشخص است ولی احتمال دارد عوامل ژنتیکی یا مواردی که موجب اختلال در فعالیت سلولها میشوند در هسته سلول اشکال وارد کنند، مانند مواد رادیو اکتیو، مواد شیمیایی و سمی یا تابش بیش از حد اشعههایی مانند نور آفتاب
در یک جاندار سالم، همیشه بین میزان تقسیم سلول، مرگ طبیعی سلولی و تمایز، یک تعادل وجود دارد.
سرطان شامل همه انواع تومورهای بدخیم میشود
که در پزشکی آنها را بیشتر با نام نئوپلاسم میشناسند.
احتمال بروز سرطان در سنین مختلف وجود دارد ولی احتمال بروز سرطان با افزایش سن زیاد میشود
سرطان باعث ۱۳٪ مرگها استبر طبق گزارش انجمن بهداشت آمریکا ۷٫۶ میلیون نفر بر اثر سرطان و در سال ۲۰۰۷ مردهاند
سرطان تنها ویژه انسان نیست و همه جانوران و گیاهان پرسلولی نیز ممکن است به سرطان دچار شوند. سرطان بیماری پیش رونده است.
تفاوتهای بارزی در میزان وقوع و مرگ و میر ناشی از انواع سرطان در سرتاسر دنیا وجود دارد. برای مثال میزان مرگ ناشی از سرطان معده در ژاپن ۷ تا ۸ برابر آمریکا است درمقابل میزان مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در آمریکا کمی بیش از ۲ برابر ژاپن است. مرگ و میر ناشی از سرطان پوست که بسشتر به علت ملانوم بدخیم میباشد در نیوزلند ۶ برابر شایع تر ایسلند است که مهمترین علت آن تفاوت در معرض نور خورشید قرار گرفتن (یا نقص لایه ازن) میباشد.
اکثر سرطانهای تخمدان از یک سلول منفرد طی تجمع اختلالات ژنتیکی و اپی ژنتیکی ایجاد میگردد. این اختلالات باعث عدم کنترل بر تقسیمات سلولی، ناپایداری ژنتیکی، مقاومت به آپوپتوز، نامیرایی، قابلیت تهاجم یافتن، متاستاز و رگ زائی، مهار آپوپتوز و در نهایت باعث نامیرایی سلولهای سرطانی میشود.
دخانیات: مصرف دخانیات در ایجاد سرطان در مجاری تنفسی نقش اساسی دارد. ۹۰٪
ابتلا به سرطان ریه به دلیل کشیدن سیگار رخ میدهد. سیگار کشیدن مهمترین عامل محیطی منفرد در وقوع مرگ زودرس در آمریگا میباشد.
مواد غذایی: مصرف الکل در ابتلا به سرطانهای دهان (به غیر از لب)، حنجره، مری و به دلیل ایجاد سیروز الکلی احتمال بروز سرطان کبد را بالا میبرد. مصرف قند در طول دوره درمان سرطان ممنوع است زیرا سلولهای سرطانی با مصرف قند میتواند بهتر بافتهای دیگر بدن را آلوده کنند. معنی این حرف این است که سلول سرطانی با مصرف قند قوی تر می شودو باسرعت بالاتری تکثیر میشوند. توضیح ساده آن این است که سلول سرطانی دارای ۹۴گیرنده قند است ولی سلول بدن دارای ۴ گیرنده است وهر مولکول قندی را که ببیند جذب میکند و بزرگتر میشود.
پرتوها: برخی از پرتوها همچون پرتوهای فرابنفش خورشید موجب سرطانهایی چون سرطان پوست میشوند.
عفونتهای باکتریایی و یا ویروسی: برخی سرطانها همچون سرطان گردن رحم به علت عفونتهای ویروسی (ویروس پاپیلومای انسانی) بروز میکنند.
عوامل ژنتیکی
وجود سابقه سرطان بین اعضای نزدیک خانواده احتمال دچار شدن به سرطان را افزایش میدهد. وجود جهش در برخی ژنها (که به آنها آنکوژن و ژنهای سرکوبگر تومور میگویند، باعث بروز سرطان میشود.
ژندرمانی
در ژندرمانی سرطان از اولیگونوکلئوتیدها استفاده میشود. نمونهای از این روش برای جلوگیری از ساخته شدن پروتئین پیجیپی برای خارج نشدن داروهای ضدّسرطان از سلولها میباشد.
عوامل ایمنولوژیک (ایمنی)
نارسایی مکانیسم ایمنی طبیعی بدن عاملی مستعد کننده در ایجاد سرطان ریه شناخته شدهاست.
سن
افزایش سن احتمال دچار شدن به برخی سرطانها را به شدت افزایش میدهد. اغلب سرطانها در سنین حدود ۵۵ سال یا بیشتر از آن رخ میدهند. سرطان یکی از علتهای اصلی مرگ در میان زنان ۴۰ تا ۷۹ سال و مردان ۶۰ تا ۷۶ سال است. سرطان کودکان کمتر از ۱۵ سال را نیز دچار میکند. سرطان علت بیش از ۱۰ درصد موارد مرگ و میر در این گروه سنی در آمریکا میباشد. لوسمی حاد (نوعی سرطان خون) و سرطانهای دستگاه عصبی مرکزی حدود ۶۰ درصد مرگ و میرها را در این سن باعث میشوند
انواع سرطان
سرطانها به دو دسته سارکومها و کارسینومها تقسیم میشوند
گسترش سرطان
سرطان به سه طریق به شرح زیر در بدن گسترش مییابد:
از طریق بافت: سرطان به بافت نرمال مجاور حمله میکند.
از طریق دستگاه لنفاوی: سرطان به دستگاه لنفاوی حمله میکند و در عروق لنفاوی حرکت مینماید و به دیگر نقاط بدن میرسد.
از طریق خون: سرطان به سیاهرگها و مویرگها حمله میکند و همراه خون به دیگر نقاط بدن میرسد.
هنگامیکه سلولهای سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا میشوند و همراه لنف یا خون به دیگر نقاط بدن میرسند، ممکن است توموری دیگر (ثانویه) تشکیل شود. این فرایند را متاستاز مینامند. تومور ثانویه (متاستازی) از همان نوع تومور اولیه است. بهعنوان مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها گسترش یابد، سلولهای سرطانی در استخوان در واقع سلولهای سرطان پستان هستند، و بیمای سرطان متاستازی پستان است و سرطان استخوان نمیباشد.
پیشگیری
برخی از روشهای کلی مانند عدم استعمال دخانیات، مصرف غذای سالم، پرهیز از عوامل تراتوژن (برخی مواد شیمیایی صنعتی مانند آزبست، اشعه یونیزان مانند کار در رادیولوژی، نور آفتاب و...)، ورزش
و خودداری از رفتارهای پرخطر جنسیدر پیشگیری از سرطان موثرند.
روشهای درمان
روشهای اصلی درمان سرطان عبارتند از:
شیمی درمانی
پرتو درمانی
جراحی
ژن درمانی
آنتیانجیوجنسیس
تفکر مثبت
هایپرترمیا
درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک: که مشتمل بر بازسازی، تحریک، هدایت و تقویت سیستم طبیعی دفاعی بدن بیمار است و با بکارگیری آنتی بادی و هدایت سیستم دفاعی خود بیمار جهت مبارزه با سرطان روی میدهد. بکارگیری عواملی مانند اینترفرون، سلولهایی که فعالیت ضدتوموری مستقیم دارند، و پادتنهای تکتیره رشد سرطان را کاهش میدهد.
درمان فوتودینامیک (بکارگیری رنگ و نور): در این شیوه رنگ به داخل یک رگ تزریق و سپس در تمام بدن منتشر میشود. پس از چند روز، این رنگ تنها در سلولهای بدخیم باقی میماند. سپس نور قرمز رنگ لیزری به سلول تابانده میشود و رنگ درون سلول سرطانی این نور را جذب میکند. این امر منجر به واکنش فوتوشیمیایی که ویرانگر سلولها است میشود.
سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر: در برخی موارد ضایعه بدخیم سرطان ریه منجر به مسدود شدن خشکنای میشود. در چنین موردی پزشک با سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر راه عبور هوا را برای بیمار باز میکند. این روش به گونه کامل نمیتواند منجر به ازبین بردن ضایعه بدخیم شود ولی کمکی است جهت آسان شدن تنفس در بیمار.
فیزیوتراپی در سرطان
سرطان یک بیماری عمومی است و میتواند علائم بسیاری از بیماریهای دیگر را که سرطان نبستند تقلید کند و وقتی که تشخیص سرطان داده شد آنوقت هر چه در بیمار اتفاق میافتد به سرطان نسبت داده میشود. چه بسیار بیماریهایی که در سرطانی وجود داشته و قابل معالجه بوده است و در اتوپی تشخیص داده شده است و اصولاً علت مرگ عوارض غیر قابل درمان نبوده است. باید به این گونه بیماریهای همراه توجه دقیق داشت درمان این عوارض گاهی سبب شده که بیمار مدتها زندگی راحتی داشته باشد. تشخیص به موقع این گونه عوارض کمک فوقالعادهای به بیمار میکند.
عوارض بیوشیمی سرطان: هیپرکلسمی، هیپوکلسمی، هیپوناترمی، کمبود پتاسیم، زیاد بودن پتاسیم، بالا بودن اسید اوریک، هیپر تیروئیدیسم، هیپرلپیدمی، هیپوگلیسمی، بالا رفتن آمیلاز سرم، اختلالات تغذیه و آب و الکترولیت
عوارض بالینی سرطان: سیستم قلب و عروق، سیستم تنفسی، سیستم ادراری، ضعف عضلانی، درد شدید، استئوپروز
عوارض جراحی در سرطان:برحسب محل جراحی این عوارض بسیار متنوع و متفاوت است.
عوارض شیمی درمانی، دارو درمانی و رادیو تراپی در سرطان:عوارض گوارشی، استئوپروز،، آتروفی عضلانی و عوارض دیگر
فیزیوتراپیست:دارای دانش فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت، دید کلی نگر(Holistic)، همچنین قابلیت بکار گیری درمانهای غیر دارویی و برنامه ریزی توانبخشی است که این مجموعه دانش فیزیوتراپی نامیده میشود.
اهداف فیزیوتراپی در سرطان:
کاهش عوارض بیماری سرطان
کاهش عوارض درمانهای سرطان
راهاندازی و متحرک نگاه داشتن بیمار (کاهش عوارض بستری)
حفظ استقلال بیمار
کاهش درد بیمار
فیزیوتراپی با متدلوژی خاص خود میتواند نقش مراقبتی و حمایتی مناسبی برای بیماران سرطانی بو جود آورد. یک اصل کلی در فیزیوتراپی سرطان این است:بیمار تا آخرین لحظه زندگی بروی پای خود بایستد.
نزاری ناشی از سرطان
بیماران سرطانی به طور شایع دچار از دست دادن شدید چربی بدن و توده بدون چربی بدن و به دنبال آن ضعف شدید، بیاشتهایی و کمخونی میشوند. این نشانگان تحلیلبرنده نزاری نامیده میشود. علت اصلی نَزاری سرطان مشخص نیست با این حال شکی نیست که نزاری به علت نیازهای تغذیهای تومور ایجاد نمیشود. پژوهشهای اخیر نشان میدهد که کاشکسی در نتیجه عواملی مثل سیتوکینهای تولید شده توسط تومور و میزبان در پاسخ به تومور به وجود میآید.
آخرین پژوهشها
پژوهشگران پزشکی میگویند سلولهای داسیشکل ممکن است در اثر کمبودشان در خون، مجبور شوند که به سلولهای سرطانی تمورهایی که در برابر درمان مقاومت میکنند، حمله کنند. این سیستم روشی نو برای درمان سرطان گزارش شده است.
استفاده از نانو روباتها جهت درمان سرطان
با شکل گیری نانوتکنولوژی امیدها برای درمان سرطان بیشتر شد، از آنجا که نانو ذرات از سلولهای بدن کوچکتر هستند میتوان این نوید را داد که در آینده نزدیک روباتهای نانومتری ای ساخته شوند که بتوانند در نابودسازی سلولهای سرطانی و تومورهای مغزی کمنک شایانی نمایند و بیشتر سرطانهای رایج را از بین ببرند، این نوع روش درمان هیچ گونه عوارض جانبی نخواهد داشت و دقیقا با مکانیزم سلولهای دفاعی بدن فعالیت میکنند و میتوان انها را سلولهای مصنوعی نیز نامید، در حال حاضر پروژهای تحت عنوان نانوپردازنده (nanoprocessor) وظیفه تحقیق روی این روباتها را بر عهده گرفته است.
آمارها در ایران
محمداسماعیل اکبری، رییس مرکز تحقیقات سرطان ایران در تیرماه سال ۱۳۹۳ هجریشمسی گفت: ایران تقریبا بالاترین رشد سرطان را در جهان دارد. در ادامه گفتهشده سرطان معده، شایع ترین سرطان در مردان و سرطان پستان نیز شایع ترین سرطانها در زنان ایران شناخته شده است.
میوه
در گیاهشناسی به نهنج وتخمدان رسیده یک گیاه گلدار، میوه میگویند. میوهها خود معمولاً تخم گونه خود را نیز در دل دارند.
هنگامی که در آشپزی بحث از میوه بهعنوان غذا میشود، این واژه معمولاً فقط به میوه گیاهانی گفته میشود که شیرین و گوشتدار هستند مانند آلو، سیب، پرتقال و... درحالیکه گروه بسیار زیادی از سبزیجات معمولی، مغزها و غلات، میوه گیاهان خود محسوب میشوند. میوههایی که معمولاً در آشپزی جزو میوهها به حساب نمیآیند عبارتاند از کدوها(مثل کدو و کدو حلوایی)، ذرت، سیب زمینی و فلفل سبز. اینها از نظر یک گیاه شناس میوه هستند اما عموماً در آشپزی جزو سبزیجات در نظر گرفته میشوند. گاهی نیز میوههای مربوط به آشپزی، از نظر گیاهشناسی جزو میوهها بشمار نمیآیند؛ مانند ریواس که در آن فقط برگ شیرین دمبرگ قابل خوردن است. همچنین بعضی از ادویهها مانند فلفل شیرین و جوز هندی، میوه هستند.
گاهی اوقات اصطلاح «میوه کاذب» در مورد یک میوه مثل انجیر یا یک ساختار گیاهی که شبیه میوهاست، اما از یک گل یا تعدادی گل حاصل نمیشود بکار میرود. بعضی از بازدانگان از قبیل گیاه سرخدار دارای آریلهای گوشتدار شبیه میوه هستند و تعدادی از ارسها، مخروطهای گوشتداری شبیه گیلاس دارند.
در بیشتر میوهها، گردهافشانی بخش مهمی از پرورش میوهاست و عدم دانش کافی در مورد گرده سازها و گرده افشانها میتواند به تولید محصولات ضعیف یا نامرغوب منجر شود. در تعداد کمی از گونهها فرایندی به نام بکرمیوهدهی (parthenocarpy) وجود دارد که درآن احتمال تولید میوه در غیاب گرده سازها / گرده افشانها وجود دارد؛ اینگونه میوهها بدون دانه هستند.
در دورههای بسیار قدیمِ کره زمین گیاهان میوهدار وجود نداشتند. در جریان تکامل گیاهان، برخی از گیاهان برای افزودن به شانس بقای نسل خود به مرور به دور دانههای خود موادی خوشمزه و جذاب برای جانوران ترشح کردند تا از این طریق جانوران را تشویق به خوردن دانهها و دفع آنها در نقاط دیگر بکنند. این امر به گسترش جغرافیایی گیاه و بقای آن کمک زیادی میکند. مواد جذابی که بهدور دانههای مختلف گیاهان ترشح شدند به مرور تشکیل انواع میوههای امروزی را دادند.
رشد و نمو میوه
بعد از باروری تخمک دراثر فرایندی به نام «گرده افشانی»، تخمدان شروع به رشد میکند. گلبرگها میافتند و تخمک درون دانه رشد میکند. سرانجام تخمدان (دربیشتر موارد به همراه سایر قسمتهای گل) ساختاری را حول دانه یا دانهها بوجود میآورد که میوه نامیده میشود. رشد میوه تا زمان بلوغ دانهها ادامه مییابد. در برخی از میوههای چند دانهای، مقدار رشد گوشت میوه متناسب با تعداد تخمکهای بارور شدهاست.
دیواره میوه که از دیواره تخمدان گل بوجود آمده پیرابر نامیده میشود. پیرابر اغلب بصورت دو یا سه لایه مجزا به نامهای برون بر(لایه خارجی)، میان بر (لایه میانی) و درون بر (لایه داخلی) جدایش یافتهاست. در بعضی از میوهها بویژه میوههای یکپارچه که از یک تخمدان همبند حاصل شدهاند، سایر قسمتهای گل (از قبیل آوند گل که شامل گلبرگها، کاسبرگها و پرچمها است) با تخمدان در آمیخته شده و با آن رشد میکنند. اگر بخشهای دیگر گل که به آنها اشاره شد قسمت مهمی در میوه باشند به آن میوه ثانوی میگویند. چون ممکن است سایر قسمتهای گل در ساختار میوه موثر باشند لذا برای فهم چگونگی شکل گیری یک میوه خاص، بررسی ساختار گل آن بسیار مهم است.
سیبها از نظر رشد و نمو و شکل بسیار متنوع هستند وهمین مسئله ایجاد یک نظام طبقه بندی که دربرگیرنده تمامی میوههای شناخته باشد را مشکل میسازد. بعلاوه به نظر میرسد که بسیاری از اصطلاحات در رابطه با دانهها و میوه به درستی بکار نرفتهاست و این واقعیتی است که درک واژگان را مشکل ساخته نموده. دانهها، تخمکهای رسیده هستند؛ میوهها، تخمدانها یا برچههای محتوی دانه هستند.این توضیح را میتوان به این دو تعریف افزود که در واژهشناسی مربوط به علم گیاهشناسی یک مغز نوعی میوهاست و واژه دیگری برای دانه نیست.
سه گروه کلی برای میوهها وجود دارد:
میوههای یکپارچه
میوههای فراهم
میوههای چند بخشی
میوههای یکپارچه
میوههای یکپارچه میتوانند خشک یا گوشتداربوده و حاصل رشد یک تخمدان ساده یا مرکب ولی با یک مادگی باشند. میوههای خشک ممکن است شکوفا(دارای دهانه برای بیرون فرستادن دانهها) ویا ناشکوفا (فاقد دهانه برای خارج کرده دانهها) باشند. انواع میوههای خشک و یکپارچه عبارتاند از (با مثال):
تخم برهه- (آلاله) پوشینه - جوز برزیل گندمه – گندم) شفت لیفدار- نارگیل فولیکول – (شیر گیاه) بنشن – (نخود، لوبیا، بادام زمینی) بنشن تک دانهای میوه مغزدار- گردو و فندق، راش، بلوط رخنده بر- هویج نیام خورجینی گوشک
میوههایی که در آنها بخشی یا تمام پیرابر (دیواره میوه) هنگام بلوغ گوشتداراست را میوههای گوشتدار یکپارچه مینامند. انواع میوههای یکپارچه گوشتدار عبارتاند از (با مثال):
توت - گوجه فرنگی، آوکادو شفت - آلو، گیلاس، هلو، زیتون توت کاذب - میوههای ثانوی موز، زغالاخته سیب گونه – میوههای ثانوی سیب، گلابی موز
میوههای فراهم
میوه فراهم از یک گل با تعداد زیادی مادگی بوجود میآید. نمونه آن تمشک است که میوههای یکپارچه اش را شفتک مینامند چون هر کدام از آنها شبیه یک شفت کوچکی است که به نهنج متصل میباشد. در برخی از میوههای خاردار (از قبیل سیاه سته) نهنج باریک و دراز بوده و بخشی از میوه رسیدهاست و سیاه سته را به میوهای ثانوی – فراهمی تبدیل میکند. توت فرنگی هم میوهای ثانوی – فراهمی محسوب میشود که تنها درآن، دانهها درون تخمهای برهنهای (یک تخمه) قرار دارند. در تمامی این نمونهها، میوه از یک گل مجزا با تعداد زیادی مادگی بوجود میآیند.
در بعضی از گیاهان مانند noni، گلها بصورت منظم سرتاسر ساقه تولید میشوند و امکان اینکه باهم نمونههایی از گل آوری، رویش میوه و رسیدن آن را ببینیم وجود دارد.
میوههای چندبخشی
میوه چند بخشی به میوهای گفته میشود که از یک خوشه گل بوجود آمده باشد (به نام گل آذین). هر گل یک میوه تولید میکند اما آنها بصورت یک مجموعه بالغ میشوند. مانندآناناس، انجیر خوراکی، توت، پرتقال اوسیج ودرخت نان.
مراحل گل آوری و رشد میوه در noni یا توت هندی (Morinda citrifolia) را میتوانید بر روی شاخهای مجزا مشاهده کنید. ابتدا شکوفایی گلهای سفید به نام سنبله بوجود میآید. بعد از باروری، هر گل به یک شفت تبدیل میگردد و هنگامیکه شفتها رشد کردند بصورت یک میوه گوشتدار چند بخشی به نام میوهپیوسته در هم ادغام میشوند.
انتشار دانه
میوهها سازههای گیاهی هستند که ظاهراً تغییراتشان به میزان زیادی با انتشار دانههایشان (پراکندگی نامیده میشود) در ارتباط است.
بعضی میوهها دارای لایههای بیرونی هستند که با خوشهها یا خارگویهایی پوشیده شده که مانع از خورده شدنشان توسط حیوانات شده ویا برای چسبیده به موی حیوانات و استفاده از آنها بهعنوان عامل انتشار کاربرد دارند.
سایر میوهها دراز و پهن میشوند بنابراین شبیه بال هواپیما یا ملخ بالگرد باریک میگردند. این همچنین یک سازوکار تکاملی برای افزایش دامنه انتشار به حساب میآید.
وبگاه
وبگاه،تارگاه ، تارنما، سایت یا وبسایت مجموعهای از صفحات وب است که دارای یک دامنه اینترنتی یا زیردامنه اینترنتی مشترکاند و به صورت مجموعهای از صفحات مرتبط که دادههایی نظیر متن، صدا، تصویر و فیلم، روی آن ها ارائه میشود، روی تار جهانگستر شبکهٔ اینترنت قرار میگیرد.
صفحهٔ وب سندی است که معمولاً به صورت اچتیامال نوشته میشود و همواره با استفاده از پروتکل اچتیتیپی میتوان به آن دسترسی پیدا کرد. پروتکل اچتیتیپی اطلاعات را از کارساز وبگاه به مرورگر وب کاربر منتقل میکند تا این اطلاعات برای کاربر نمایش داده شوند.
همهٔ وبگاهها در کنار هم یک تار جهانگستر بزرگ از اطلاعات را درست میکنند.
دسترسی به صفحات وبگاه از طریق یک ریشهٔ مشترک یوآرال با نام صفحه اصلی امکان پذیر است که این صفحهٔ اصلی از لحاظ فیزیکی روی همان کارساز قرار میگیرد. یوآرالهای صفحات آنها را به صورت هرمی سازماندهی میکنند اگرچه ابرپیوندهای موجود میانشان تعیین میکنند که چگونه کاربر اطلاعات را ببینند و چگونه ترافیک وب، بین بخشهای مختلف وبگاه پخش شود.
برای دسترسی به اطلاعات برخی از سایتهای وب میبایست حق اشتراک داشته باشید. از میان وبگاههایی که برای ورود به آنها به اشتراک نیاز دارید، میتوان به وبگاههای پورنوگرافی اینترنتی، بخشهایی از وبگاههای خبری، وبگاههای بازی، میزگردهای اینترنتی، خدمات رایانامه، وب و سایتهای ارایهکنندهٔ دادههای بلادرنگ بهابازار اشاره کرد.
مرور
وبگاه میتواند محصول تلاش یک فرد یا یک گروه باشد که با هدف خاصی تهیه میشود. هر وبگاه میتواند ابرپیوندهایی به بقیهٔ وبگاهها داشتهباشد و بنابراین گاهی اوقات کاربر نمیتواند میان سایتهای مختلف تمایز آشکاری قایل شود.
وبگاهها را به زبان اچتیامال مینویسند و یا پس از آنکه در زبان دیگری نوشته میشوند به زبان اچتیامال تبدیلشان میکنند و دسترسی به آنها از طریق یک نرمافزار با نام مرورگر وب یا مشتری HTTP امکانپذیر است. دسترسی به وبگاهها از طریق رایانههای موجود روی شبکهٔ اینترنت یا وسایل مرتبط با اینترنت شامل رایانههای رومیزی، رایانههای کیفی و روپایی، رایانههای دستیار (PDA) و تلفنهای همراه امکانپذیر است.
یک سامانهٔ رایانهای که با عنوان کارساز وب و همچنین سرور HTTP شناخته میشود میزبان وبگاه است. اصطلاحات سرور وب و HTTP میتوانند به نرمافزاری اشاره کنند که روی این سامانههای رایانهای اجرا میشوند و دادههای مربوط به صفحات وب را بازیابی میکنند، و در مقابل درخواست کاربران وبگاه، اطلاعات را تحویل میدهند. کارساز اچتیتیپی آپاچی معروفترین نرمافزار کارساز وب موجود است. بر اساس آمارهای نتکرفت و همچنین IIS از شرکت ماکروسافت هم کاربرد بسیار زیادی دارد.
وبگاه ایستا، وبگاهی است که اطلاعات آن به ندرت تغییر میکنند و تغییر اندک اطلاعات در آن با نرمافزارهای ویرایش شخصی صورت میگیرد. نرمافزارهای ویرایشگر مهم که کاربرد شخصی فراوانی دارند عبارت اند از:
ویرایشگرهای متن مانند Notepad یا برنامههای ویرایشگر متنی که درشان میتوان پروندهٔ HTML را مستقیماً ویراست.
ویرایشگرهای چاپنما (WYSIWYG) مانند Microsoft FrontPage و Macromedia Dreamweaver که در آنها اطلاعات سایت را یک واسط GUI میویراید و پروندهٔ HTML با نرمافزار ویرایشگر خودکار تولید میشود.
ویرایشگرهای الگومحور مانند Rapidweaver و iWeb که به کاربران اجازه میدهند به سرعت حتی بدون هیچ آشنایی با HTML و تنها با انتخاب الگوی مورد نظر خود از میان الگوهای موجود، سایت وب مورد نظرشان را ایجاد کرده و آنرا روی سرور وب قرار دهند. افزودن رنگ و تصویر و متن به الگو با استفاده از یک نشر رومیزی (DTP) صورت میگیرد که در این صورت نیازی به آشنایی با کد HTML وجود ندارد.
وبگاه پویا وبگاهی است که دایماً با کاربران اطلاعات دادوستد میکند و اطلاعاتش به سرعت تغییر میکند. ارتباط با کاربر با متغیرهای پایگاه داده مانند متغیرهای نشست، متغیرهای بخش سرور (دادههای محیطی و...) یا کوکیهای HTTP صورت میپذیرد و گاهی هم این ارتباط به مستقیماً رخ میدهد(مثلا از راه حرکت نشانگر موشواره بر روی برخی قسمتهای صفحه). هنگامی که وبگاه درخواست کاربر برای اتصال به یک صفحه را دریافت میکند، صفحه مورد نظر به خودکار توسط نرمافزار از انبار ذخیرهٔ موجود برداشته میشود و فرد میتواند به اطلاعات دست یابد. مثلاً وبگاه میتواند وضعیت ارتباط فعلی بین کاربر و گفتوگو را نشان دهد، وضعیت جدید را نمایش دهد و یا اطلاعات شخصی کاربر را در اختیار وی بگذارد.
سامانههای نرمافزاری تنوع بسیار زیادی دارند و از میان آنها میتوان به صفحات کارساز فعال (ASP)، صفحات کارساز جاوا (JSP) و زبان برنامه نویسی ابرمتنپرداز (PHP) اشاره کرد که در تولید وبسایتهای پویا کاربرد بسیاری دارند. ممکن است اطلاعات وبگاه از یک یا چند دادگان بازیابی شوند و یا در بازیابی آنها از فناوریهای گسترشپذیرنویسی (XML) محور مانند چکیدهٔ وبگاه (RSS) استفاده کنیم. محتویات ایستا را میتوان پویا تولید کرد، که این فراوری اطلاعات میتواند موقتی بوده یا بر اساس وقوع رخداد خاصی صورت پذیرد. در این صورت برای استفاده از موتار پویای اختصاص یافته به هر کاربر یا هر اتصال کارآیی سامانه کاهش نمییابد.
اپلتها میتوانند تواناییهای مرورگرهای وب را بیفزایند و از آنها برای نمایش «محتویات فعال» استفاده کنند. از میان این نرمافزارها میتوان به Flash یا اپلتهای نوشته شده به زبان جاوا اشاره کرد. زبانهای ابرمتننویسی پویا(DHTML) در بهروزآوری بی درنگ صفحات وب کاربرد زیادی دارند (در صورت استفاده از این فن، برای اعمال تغییرات به اطلاعات موجود لازم نیست به بارگذاری بپردازید)، که در آنها از الگوی شیءگرای سند(DOM) و جاوااسکرپیت استفاده شدهاست، که در مرورگرهای نوین وب به صورت پیشساخته دیده میشوند.
شیوهٔ نگارش و گویش
«وب» فارسی نیست و شکل مختصر عبارت «وب (تار) جهانگستر» است. البته فرهنگستان فارسی واژهٔ وب را به عنوان واژهٔ دخیل پذیرفتهاست و تارنما جایش را به وبگاه دادهاست. به هر حال ممکن است تا یکنواخت شدن شیوه نگارش این کلمه مدت زمان زیادی طول بکشد. این اختلاف دیدگاه در مورد مشتقات این کلمه مانند «وبنوشت»/«وبنوشت» نیز وجود دارد. در مطبوعات و گفتاری مردم از «وبسایت» و «سایت» به عنوان شیوه نگارش مطلوب یاد شدهاست. همچنین در برخی جاها از ترکیبات لفظ «پایگاه» مانند «پایگاه اینترنتی» استفاده میکنند.برخی اوقات به آن تارنما هم گفته می شود.
انواع وبگاهها
وبگاههای گوناگون با محتویات و کاربردهای مختلف بر روی اینترنت به چشم میخورند که در طبقهبندی آنها روشهای متعددی وجود دارد. برخی از این طبقه بندیها عبارتند از:
وبگاههای وابسته: یک درگاه وب که علاوه بر CMS خود، اطلاعات بقیهٔ ارایهدهندگان خدمات را به ازای دریافت مبلغی در اختیار کاربران قرار میدهند. معمولاً سه ارتباط اصلی قابل تصور است. موسسات وابسته مانند cj.com، دفترهای تبلیغاتی همچون ebay.com و مصرفکنندگان مثل یاهو.
وبگاههای بایگانی: که در نگهداری از اطلاعات با ارزش کاربرد دارند. برای نمونه: Internet Archive که از سال ۱۹۹۶ میلیاردها وبصفحهٔ کهنه (و نو) را در خود جای دادهاست و Google Groups که تا اوایل سال ۲۰۰۵ بیش از هشتصدوپنجاهوچهارمیلیون پیام فرستاده به گروههای بحث و خبر شبکهٔ کاربران را در خود اندوختهاست.
وب نوشت دهنده ها: وبگاههایی اند که درشان افراد اطلاعات روزانهٔ خود را نگهداری میکنند و گاهی هم میزگردهای مختلف را دربرمیگیرند. برای مثال میتوان به blogger.com و wordpress.com اشاره کرد.
وبگاههای میزبانیهاست:میزبانی وب یا وب هُستینگ (به انگلیسی: Web Hosting) به مفهوم فراهم ساختن فضایی است که کاربر میتواند فایلهای وبگاه خود را در آن قرار دهد.
وبگاه بازرگانی: که در بهبود خدمات یا رونق بازرگانی کاربرد دارند.
وبگاه تجاری یا سایت تجارت الکترونیک: که برای خرید کاملاً مورد استفاده قرار میگیرد، مانند: amazon.com
وبگاه ارتباطییا شبکه اجتماعی: وبگاهی که در آن افراد با علایق مشترک به دادوستد اطلاعات میپردازند، معمولاً از طریق گفتگو یا بردهای پیام، برای مثال:مایاسپیس.
وبگاههای دادگان: وبگاهی که کاربرد اصلیاش در جستوجو و نمایش محتویات پایگاههای داده خاص مانند IMDB(بانک اطلاعات اینترنتی فیلمها).
وبگاه نرمافزارسازی: سایتی که هدفش ارایهٔ اطلاعات و منابع مربوط به تولید نرمافزار، مهندسی نرمافزار، طراحی وب و مواردی از این قبیل است.
وبگاه راهنمای دادگان: سایتی که حاوی مطالب مختلفی است که به صورت منظم طبقهبندی شدهاست مانند راهنمای یاهو، راهنمای گوگل.
وبگاههای دریافت: مشخصاً در دانلودکردن اطلاعات مثلاً نرمافزارها،آهنگ ها نسخههای نمایشی بازیها یا پسزمینههای رایانهای کاربرد دارند که معمولا در کشور هایی که قانون کپی رایت را رعایت می کنند و به آن اهمیت می دهند این سایت ها غیر مجاز هستند و با آن ها برخورد قانونی می شود.ولی کشور هایی مانند ایران،سایت های دانلود بسیاری دارند.
وبگاههای استخدامی: به کارفرمایان این امکان را میدهند که نیازهای کاری خود را با اینترنت در اختیار کاربران بنهند. فرد جویای کار هم میتواند برگهٔ درخواست همکاری را پر کرده و یا اطلاعات شخصی خود را در اختیار کارفرما بگذارد.
وبگاه بازی: سایتی که افراد با مراجعه به آن همانند مراجعه به «زمین بازی» به بازی میپردازند مانند pogo.com.
وبگاههای دامنهٔ جغرافیایی: به نامهای دامنهای اشاره دارد که مشابه نامهای مناطق جغرافیایی هستند مانند شهرها و کشورها برای مثال Richmond.com با آدرس اینترنتی www.richmond.com نام دامنهٔ جغرافیایی ریچموند در ایالت ویرجینا است.
وبگاه،تارگاه ، تارنما، سایت یا وبسایت مجموعهای از صفحات وب است که دارای یک دامنه اینترنتی یا زیردامنه اینترنتی مشترکاند و به صورت مجموعهای از صفحات مرتبط که دادههایی نظیر متن، صدا، تصویر و فیلم، روی آن ها ارائه میشود، روی تار جهانگستر شبکهٔ اینترنت قرار میگیرد.
صفحهٔ وب سندی است که معمولاً به صورت اچتیامال نوشته میشود و همواره با استفاده از پروتکل اچتیتیپی میتوان به آن دسترسی پیدا کرد. پروتکل اچتیتیپی اطلاعات را از کارساز وبگاه به مرورگر وب کاربر منتقل میکند تا این اطلاعات برای کاربر نمایش داده شوند.
همهٔ وبگاهها در کنار هم یک تار جهانگستر بزرگ از اطلاعات را درست میکنند.
دسترسی به صفحات وبگاه از طریق یک ریشهٔ مشترک یوآرال با نام صفحه اصلی امکان پذیر است که این صفحهٔ اصلی از لحاظ فیزیکی روی همان کارساز قرار میگیرد. یوآرالهای صفحات آنها را به صورت هرمی سازماندهی میکنند اگرچه ابرپیوندهای موجود میانشان تعیین میکنند که چگونه کاربر اطلاعات را ببینند و چگونه ترافیک وب، بین بخشهای مختلف وبگاه پخش شود.
برای دسترسی به اطلاعات برخی از سایتهای وب میبایست حق اشتراک داشته باشید. از میان وبگاههایی که برای ورود به آنها به اشتراک نیاز دارید، میتوان به وبگاههای پورنوگرافی اینترنتی، بخشهایی از وبگاههای خبری، وبگاههای بازی، میزگردهای اینترنتی، خدمات رایانامه، وب و سایتهای ارایهکنندهٔ دادههای بلادرنگ بهابازار اشاره کرد.
مرور
وبگاه میتواند محصول تلاش یک فرد یا یک گروه باشد که با هدف خاصی تهیه میشود. هر وبگاه میتواند ابرپیوندهایی به بقیهٔ وبگاهها داشتهباشد و بنابراین گاهی اوقات کاربر نمیتواند میان سایتهای مختلف تمایز آشکاری قایل شود.
وبگاهها را به زبان اچتیامال مینویسند و یا پس از آنکه در زبان دیگری نوشته میشوند به زبان اچتیامال تبدیلشان میکنند و دسترسی به آنها از طریق یک نرمافزار با نام مرورگر وب یا مشتری HTTP امکانپذیر است. دسترسی به وبگاهها از طریق رایانههای موجود روی شبکهٔ اینترنت یا وسایل مرتبط با اینترنت شامل رایانههای رومیزی، رایانههای کیفی و روپایی، رایانههای دستیار (PDA) و تلفنهای همراه امکانپذیر است.
یک سامانهٔ رایانهای که با عنوان کارساز وب و همچنین سرور HTTP شناخته میشود میزبان وبگاه است. اصطلاحات سرور وب و HTTP میتوانند به نرمافزاری اشاره کنند که روی این سامانههای رایانهای اجرا میشوند و دادههای مربوط به صفحات وب را بازیابی میکنند، و در مقابل درخواست کاربران وبگاه، اطلاعات را تحویل میدهند. کارساز اچتیتیپی آپاچی معروفترین نرمافزار کارساز وب موجود است. بر اساس آمارهای نتکرفت و همچنین IIS از شرکت ماکروسافت هم کاربرد بسیار زیادی دارد.
وبگاه ایستا، وبگاهی است که اطلاعات آن به ندرت تغییر میکنند و تغییر اندک اطلاعات در آن با نرمافزارهای ویرایش شخصی صورت میگیرد. نرمافزارهای ویرایشگر مهم که کاربرد شخصی فراوانی دارند عبارت اند از:
ویرایشگرهای متن مانند Notepad یا برنامههای ویرایشگر متنی که درشان میتوان پروندهٔ HTML را مستقیماً ویراست.
ویرایشگرهای چاپنما (WYSIWYG) مانند Microsoft FrontPage و Macromedia Dreamweaver که در آنها اطلاعات سایت را یک واسط GUI میویراید و پروندهٔ HTML با نرمافزار ویرایشگر خودکار تولید میشود.
ویرایشگرهای الگومحور مانند Rapidweaver و iWeb که به کاربران اجازه میدهند به سرعت حتی بدون هیچ آشنایی با HTML و تنها با انتخاب الگوی مورد نظر خود از میان الگوهای موجود، سایت وب مورد نظرشان را ایجاد کرده و آنرا روی سرور وب قرار دهند. افزودن رنگ و تصویر و متن به الگو با استفاده از یک نشر رومیزی (DTP) صورت میگیرد که در این صورت نیازی به آشنایی با کد HTML وجود ندارد.
وبگاه پویا وبگاهی است که دایماً با کاربران اطلاعات دادوستد میکند و اطلاعاتش به سرعت تغییر میکند. ارتباط با کاربر با متغیرهای پایگاه داده مانند متغیرهای نشست، متغیرهای بخش سرور (دادههای محیطی و...) یا کوکیهای HTTP صورت میپذیرد و گاهی هم این ارتباط به مستقیماً رخ میدهد(مثلا از راه حرکت نشانگر موشواره بر روی برخی قسمتهای صفحه). هنگامی که وبگاه درخواست کاربر برای اتصال به یک صفحه را دریافت میکند، صفحه مورد نظر به خودکار توسط نرمافزار از انبار ذخیرهٔ موجود برداشته میشود و فرد میتواند به اطلاعات دست یابد. مثلاً وبگاه میتواند وضعیت ارتباط فعلی بین کاربر و گفتوگو را نشان دهد، وضعیت جدید را نمایش دهد و یا اطلاعات شخصی کاربر را در اختیار وی بگذارد.
سامانههای نرمافزاری تنوع بسیار زیادی دارند و از میان آنها میتوان به صفحات کارساز فعال (ASP)، صفحات کارساز جاوا (JSP) و زبان برنامه نویسی ابرمتنپرداز (PHP) اشاره کرد که در تولید وبسایتهای پویا کاربرد بسیاری دارند. ممکن است اطلاعات وبگاه از یک یا چند دادگان بازیابی شوند و یا در بازیابی آنها از فناوریهای گسترشپذیرنویسی (XML) محور مانند چکیدهٔ وبگاه (RSS) استفاده کنیم. محتویات ایستا را میتوان پویا تولید کرد، که این فراوری اطلاعات میتواند موقتی بوده یا بر اساس وقوع رخداد خاصی صورت پذیرد. در این صورت برای استفاده از موتار پویای اختصاص یافته به هر کاربر یا هر اتصال کارآیی سامانه کاهش نمییابد.
اپلتها میتوانند تواناییهای مرورگرهای وب را بیفزایند و از آنها برای نمایش «محتویات فعال» استفاده کنند. از میان این نرمافزارها میتوان به Flash یا اپلتهای نوشته شده به زبان جاوا اشاره کرد. زبانهای ابرمتننویسی پویا(DHTML) در بهروزآوری بی درنگ صفحات وب کاربرد زیادی دارند (در صورت استفاده از این فن، برای اعمال تغییرات به اطلاعات موجود لازم نیست به بارگذاری بپردازید)، که در آنها از الگوی شیءگرای سند(DOM) و جاوااسکرپیت استفاده شدهاست، که در مرورگرهای نوین وب به صورت پیشساخته دیده میشوند.
شیوهٔ نگارش و گویش
«وب» فارسی نیست و شکل مختصر عبارت «وب (تار) جهانگستر» است. البته فرهنگستان فارسی واژهٔ وب را به عنوان واژهٔ دخیل پذیرفتهاست و تارنما جایش را به وبگاه دادهاست. به هر حال ممکن است تا یکنواخت شدن شیوه نگارش این کلمه مدت زمان زیادی طول بکشد. این اختلاف دیدگاه در مورد مشتقات این کلمه مانند «وبنوشت»/«وبنوشت» نیز وجود دارد. در مطبوعات و گفتاری مردم از «وبسایت» و «سایت» به عنوان شیوه نگارش مطلوب یاد شدهاست. همچنین در برخی جاها از ترکیبات لفظ «پایگاه» مانند «پایگاه اینترنتی» استفاده میکنند.برخی اوقات به آن تارنما هم گفته می شود.
انواع وبگاهها
وبگاههای گوناگون با محتویات و کاربردهای مختلف بر روی اینترنت به چشم میخورند که در طبقهبندی آنها روشهای متعددی وجود دارد. برخی از این طبقه بندیها عبارتند از:
وبگاههای وابسته: یک درگاه وب که علاوه بر CMS خود، اطلاعات بقیهٔ ارایهدهندگان خدمات را به ازای دریافت مبلغی در اختیار کاربران قرار میدهند. معمولاً سه ارتباط اصلی قابل تصور است. موسسات وابسته مانند cj.com، دفترهای تبلیغاتی همچون ebay.com و مصرفکنندگان مثل یاهو.
وبگاههای بایگانی: که در نگهداری از اطلاعات با ارزش کاربرد دارند. برای نمونه: Internet Archive که از سال ۱۹۹۶ میلیاردها وبصفحهٔ کهنه (و نو) را در خود جای دادهاست و Google Groups که تا اوایل سال ۲۰۰۵ بیش از هشتصدوپنجاهوچهارمیلیون پیام فرستاده به گروههای بحث و خبر شبکهٔ کاربران را در خود اندوختهاست.
وب نوشت دهنده ها: وبگاههایی اند که درشان افراد اطلاعات روزانهٔ خود را نگهداری میکنند و گاهی هم میزگردهای مختلف را دربرمیگیرند. برای مثال میتوان به blogger.com و wordpress.com اشاره کرد.
وبگاههای میزبانیهاست:میزبانی وب یا وب هُستینگ (به انگلیسی: Web Hosting) به مفهوم فراهم ساختن فضایی است که کاربر میتواند فایلهای وبگاه خود را در آن قرار دهد.
وبگاه بازرگانی: که در بهبود خدمات یا رونق بازرگانی کاربرد دارند.
وبگاه تجاری یا سایت تجارت الکترونیک: که برای خرید کاملاً مورد استفاده قرار میگیرد، مانند: amazon.com
وبگاه ارتباطییا شبکه اجتماعی: وبگاهی که در آن افراد با علایق مشترک به دادوستد اطلاعات میپردازند، معمولاً از طریق گفتگو یا بردهای پیام، برای مثال:مایاسپیس.
وبگاههای دادگان: وبگاهی که کاربرد اصلیاش در جستوجو و نمایش محتویات پایگاههای داده خاص مانند IMDB(بانک اطلاعات اینترنتی فیلمها).
وبگاه نرمافزارسازی: سایتی که هدفش ارایهٔ اطلاعات و منابع مربوط به تولید نرمافزار، مهندسی نرمافزار، طراحی وب و مواردی از این قبیل است.
وبگاه راهنمای دادگان: سایتی که حاوی مطالب مختلفی است که به صورت منظم طبقهبندی شدهاست مانند راهنمای یاهو، راهنمای گوگل.
وبگاههای دریافت: مشخصاً در دانلودکردن اطلاعات مثلاً نرمافزارها،آهنگ ها نسخههای نمایشی بازیها یا پسزمینههای رایانهای کاربرد دارند که معمولا در کشور هایی که قانون کپی رایت را رعایت می کنند و به آن اهمیت می دهند این سایت ها غیر مجاز هستند و با آن ها برخورد قانونی می شود.ولی کشور هایی مانند ایران،سایت های دانلود بسیاری دارند.
وبگاههای استخدامی: به کارفرمایان این امکان را میدهند که نیازهای کاری خود را با اینترنت در اختیار کاربران بنهند. فرد جویای کار هم میتواند برگهٔ درخواست همکاری را پر کرده و یا اطلاعات شخصی خود را در اختیار کارفرما بگذارد.
وبگاه بازی: سایتی که افراد با مراجعه به آن همانند مراجعه به «زمین بازی» به بازی میپردازند مانند pogo.com.
وبگاههای دامنهٔ جغرافیایی: به نامهای دامنهای اشاره دارد که مشابه نامهای مناطق جغرافیایی هستند مانند شهرها و کشورها برای مثال Richmond.com با آدرس اینترنتی www.richmond.com نام دامنهٔ جغرافیایی ریچموند در ایالت ویرجینا است.
ساعت : 2:24 am | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی